Kurumumuz, bilanço usulüne göre defter tutan teşebbüs ve işletmelerin finansal durumu ve faaliyet sonuçlarını sağlıklı ve güvenilir bir biçimde geçerli finansal raporlama çerçevesine göre izlemesini ve finansal tablolarını geçerli finansal raporlama çerçevesine uygun olarak hazırlamasını sağlayan bir muhasebe sistemi kurmasında esas alabilecekleri Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planı oluşturmayı amaçlamaktadır.

Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planı’nın ayrıca finansal raporlar aracılığıyla sunulan bilgilerin gerçeğe ve ihtiyaca uygun, anlaşılabilir, doğrulanabilir ve karşılaştırılabilir olma niteliklerinin arttırılmasına, işletmeler tarafından kullanılan hesaplarda ve muhasebeleştirme esaslarında uygulamada tekdüzenin sağlanmasına ve işletmelerde denetimin kolaylaştırılmasına katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir.

Hesap Planına Duyulan İhtiyaç

Kurumumuzca, kamu yararını ilgilendiren kuruluşların finansal tablolarını Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarıyla (IFRS) tam uyumlu Türkiye Finansal Raporlama Standartlarına (TFRS) göre, bağımsız denetime tabi olup TFRS uygulamayan işletmelerin ise finansal tablolarını Büyük ve Orta Ölçekli İşletmeler için Finansal Raporlama Standartlarına (BOBİ FRS) göre hazırlamaları öngörülmüştür.

Bağımsız denetime tabi işletmeler finansal tablolarını TFRS ya da BOBİ FRS’ye göre hazırlamakla birlikte, bu finansal bilgilerin üretildiği defter kayıtlarını 1992 yılında yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri’nde (MSUGT) yer alan tekdüzen hesap çerçevesi ve hesap planına uygun olarak tutmakta ve bu çerçevede muhasebe sistemlerini oluşturmaktadır. İşletmeler yasal zorunluluk gereği MSUGT’a göre tuttukları ticari defterlerinden hareketle vergi idaresine sunmaları gereken finansal tablolarına ulaşmaktadır. Ancak mevcut hesap planı TFRS ya da BOBİ FRS’ye uygun finansal tablolara doğrudan muhasebe sisteminden ulaşılabilmesi için yeterli olmamaktadır. Bu nedenle, mevcut durumda BOBİ FRS ya da TFRS’ye uygun finansal tablolar, MSUGT’a göre hazırlanmış finansal tablolarda gerekli düzeltmeler yapılarak ya da bu tablolar için de ayrı bir kayıt düzeni oluşturularak düzenlenmektedir.

Bu itibarla, Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planının işletmelerin esas olarak muhasebe standartlarına göre finansal tablolarını hazırlamalarını sağlayacak şekilde muhasebe sistemlerini kurmalarına imkân tanıyacaktır.

Oluşturulan hesap planı taslağında özellikle TFRS ya da BOBİ FRS’ye göre raporlama yapan işletmelerin doğrudan finansal tablo verilerine ulaşması için gereklilik arz edenhesap gruplarına ve hesaplara yer verilmiş, aynı zamanda mevcut hesap planında yer almayan ancak MSUGT’u uygulayan işletmeler dâhil tüm işletmelerin ihtiyaç duyabilecekleri diğer hesaplar da eklenmiştir.

Bu kapsamda, TFRS ya da BOBİ FRS uygulayan işletmeler tarafından kullanılmak üzere aşağıdaki finansal tablo unsurlarına yönelik gruplar ve hesaplar hesap planı taslağına eklenmiştir:

• Gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire yansıtılan finansal yatırımlar ile itfa edilmiş maliyetle ölçülen finansal yatırımlar (111, 112, 201 ve 202 nolu hesaplar)
• Devam eden inşa (taahhüt), proje veya hizmet sözleşmelerinden finansal varlıklar ve bu sözleşmelerden doğan yükümlülükler ile önceden yapılan inşa ve hizmet işleri (142 ve 242 nolu hesaplar hariç 14 ve 24 nolu gruplar ile 34 ve 44 nolu gruplar) ,
• Canlı varlıklar ve bunlara ilişkin değer artış kazanç ve kayıpları (17 ve 27 nolu gruplar ile 643 ve 653 nolu hesaplar),
• Satış amaçlı sınıflandırılan duran varlıklar ve satış amaçlı sınıflandırılan gruplara ilişkin yükümlülükler (196-199 nolu hesaplar ile 396-399 nolu hesaplar),
• Yatırım amaçlı gayrimenkuller ile bunlara ilişkin gelir ve giderler (245-249 nolu hesaplar ile 647 ve 657 nolu hesaplar)
• Ertelenmiş vergi varlığı ve yükümlülüğü ile ertelenmiş vergi gelir ve gider etkileri (289 ve 489 nolu hesaplar ile 692 ve 696 nolu hesaplar),
• Ortak kontrole tabi teşebbüs veya işletmeleri içeren birleşmelerin etkisi (516 nolu hesap),
• Özkaynaklarda birikmiş gelirler ve giderler (55 ve 56 nolu gruplar),
• Döneme ilişkin diğer kapsamlı gelirler ve giderler (80, 81, 82 ve 83 nolu gruplar),
• Durdurulan faaliyetlere ilişkin gelir ve giderler ile bu gelir ve giderlere ilişkin vergiler (68 grubu ile 694 – 697 nolu hesaplar) ve
• Özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilen yatırımların kârlarından (zararlarından) paylar (645 ve 655 nolu hesaplar).

Tabiidir ki, TFRS ve BOBİ FRS uygulamayan işletmelerin ihtiyaç duymaları halinde (örneğin, tarımsal faaliyetleriyle uğraşan işletmenin canlı varlıklarını ayrı göstermeyi istemesi halinde) yukarıda bahsedilen grup ve hesapları kullanması mümkündür.

Hesapların Çalışması ve Kullanımı

Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planı Taslağı oluşturulurken tüm işletmelerin ihtiyaç duyacakları nitelikteki varlık, yükümlülük, özkaynak, gelir ve gider hesaplarına yer verilmeye çalışılmıştır. Varlık, yükümlülük, özkaynak, gelir ve giderlerin ilk kayda alımı, ölçümü ve kayıtlardan çıkarılması uygulanan geçerli finansal raporlama çerçevesine göre yapılacağından hesap planı taslağında bu hususlara, özel olarak bir açıklama yapılması gerekmediği sürece, değinilmemiştir. Hesap açıklamalarında sadece ilgili hesabın hangi varlık, yükümlülük, özkaynak, gelir ve giderlerin izlenmesinde kullanılacağı açıklanmıştır.

Hazırlanma Süreci

Kurumumuzca, Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planı çalışmaları Eylül 2018 itibarıyla tamamlanmış ve sonrasında akademisyenlerden, ilgili kamu kurum ve kuruluş uzmanlarından, bağımsız denetçilerden, meslek örgütleri temsilcilerinden ve özel sektör temsilcilerinden oluşan Çalışma Grubuyla çalışmalara devam edilmiştir. 13/12/2018 tarihinde Çalışma grubunun son toplantısını gerçekleştirilerek, kamu kurum ve kuruluşları ile kamuoyunun görüşlerine açılacak şekilde hesap planı taslağı oluşturulmuştur.

Kamuoyunun ve ilgili kurum ve kuruluşları görüşlerinin alınmasının ardından Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planına nihai hali verilecektir.

Hesap Planı Taslak Metni ve Görüş Talep Edilen Özel Hususlar aşağıdaki linklerde görüş ve önerilerinize sunulmuş olup görüş ve önerilerinizin en geç 01/03/2019 tarihine kadar muhasebe.standartlari@kgk.gov.tr e-posta adresine mail yoluyla iletilmesi rica olunur.